Spadek po zmarłej osobie można otrzymać w drodze dziedziczenia ustawowego, bądź na podstawie zapisów umieszczonych w testamencie. Drugie rozwiązanie wzbudza więcej emocji, gdyż spadkobiercy do ostatniej chwili nie wiedzą, w jaki sposób zmarły rozdysponował swój majątek. W przypadku dziedziczenia ustawowego sprawa jest bardziej oczywista, ponieważ po śmierci bliskiej osoby każdy może sprawdzić w przepisach, jak wygląda kolejność dziedziczenia i jaki będzie jego udział w spadku. Niestety wiele osób zapomina, że potem należy przeprowadzić postępowanie spadkowe.
Spadkobiercą stajemy się automatycznie wraz ze śmiercią spadkodawcy
Postępowanie spadkowe nie jest przeprowadzane po to, by wykazać kto został spadkobiercą, bo to dzieje się automatycznie w dniu śmierci spadkodawcy. Musimy jednak pamiętać, że to, iż mamy prawo do spadku wcale nie oznacza, że możemy zarządzać przedmiotami wchodzącymi w skład spadku. Do tego niezbędne jest przeprowadzenie postępowania spadkowego. Jak się do tego zabrać?
Spadek można przyjąć bądź odrzucić. Czas na podjęcie decyzji wynosi 6 miesięcy. Jeśli w tym czasie spadkobierca nie złoży oświadczenia o odrzuceniu spadku, uznaje się, że spadek przyjmuje. Dobrze, by bliscy zmarłego o tym pamiętali, bo niekiedy zdarza się, że zamiast dóbr materialnych dziedziczą długi. W tym miejscu rodzi się pytanie, skąd spadkobiercy mają wiedzieć, co będą dziedziczyć? Czy decyzje mają podejmować „w ciemno”? To nie byłoby zbyt rozsądne, dlatego zanim minie czas na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku, należy przeprowadzić postępowanie spadkowe. Dobrze, jeśli w tych działaniach wesprze nas radca prawny.
Spadek a ustalenie udziałów w majątku
Postępowanie spadkowe przeprowadza się nie tylko po to, by sprawdzić, co wchodzi w skład majątku i ustrzec się przejęcia długów, ale przede wszystkim po to, by ustalić udziały w spadku. Jeśli spadkobierców jest wielu, konieczne jest podzielenie dóbr materialnych w taki sposób, by każdy otrzymał należną mu część i mógł nią jak najszybciej zarządzać. Nawet jeśli spadkobierca jest tylko jeden, to bez postępowania spadkowego i tak nie może zarządzać odziedziczonym majątkiem, np. sprzedać pojazdu po zmarłej osobie. Trudności pojawią się przy każdym przedmiocie rejestrowanym, a więc samochodach, nieruchomościach, ale również udziałach w spółce z o.o.
Postępowanie spadkowe
Spadek dzielony jest na postępowaniu spadkowym. Im wcześniej postępowanie to zostanie przeprowadzone, tym szybciej spadkobierca uzyska dostęp do środków zgromadzonych na rachunku bankowym czy też na rachunku OFE zmarłego. Aby środki mogły zostać wydane, konieczne jest okazanie w banku, urzędzie czy innej uprawnionej do tego instytucji postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.
Postępowanie spadkowe można uruchomić po przekazaniu aktu zgonu spadkodawcy i aktów urodzenia spadkobierców. We wniosku o stwierdzenie nabycia spadku należy wykazać wszystkich spadkobierców ustawowych, nawet jeśli od dawna mieszkają poza granicami Polski i zmarły nie miał z nimi kontaktu. Jeśli nie da się ustalić wszystkich spadkobierców, zamieszcza się ogłoszenie wzywające spadkobierców do zgłoszenia się w ciągu 6 miesięcy. Jeśli spadkobiercy się nie zgłoszą, mogą zostać pominięci przy podziale spadku, a jedocześnie wydane zostanie postanowienie stwierdzające nabycie spadku przez spadkobierców, których prawa zostały wykazane.
