Zawody prawnicze uznawane są za prestiżowe nie tylko ze względu na to, że należą do grupy profesji dobrze płatnych, ale przede wszystkim dlatego, że są zawodami zaufania publicznego, a ich przedstawiciele cieszą się powszechnym szacunkiem. Droga do zdobycia zawodu adwokata i radcy prawnego jest bardzo długa i pod wieloma względami podobna. Kompetencje osób wykonujących te zawody również są bardzo zbliżone, chociaż nie zawsze tam było. Adwokat a radca prawny – jakie są między nimi podobieństwa i różnice?
Odmienna historia zawodów prawniczych
Początki adwokatury sięgają nawet starożytnego Rzymu, niemniej w Polsce adwokaci zyskali większe znaczenie dopiero w XVI wieku. Ostatecznie zawód adwokata został spopularyzowany na szeroką skalę dopiero w czasach komunizmu, kiedy konieczne było udzielanie pomocy prawnej oskarżonym o działalność antypaństwową i wspieranie organizacji opozycyjnych wobec władzy komunistycznej. W tym okresie społeczeństwo zaczęło postrzegać adwokatów jako stojących po stronie jednostki walczącej z bezwzględnym aparatem państwowym.
Etos zawodu adwokata
Ukształtowany w tamtym czasie etos zawodu adwokata jest wciąż żywy – wielu uważa, że adwokaci stoją w hierarchii wyżej niż radcy prawni, że mają wyższe kompetencje i bardziej angażują się w problemy swoich klientów. To oczywiście nie jest prawdą, bowiem w zakresie uprawnień do reprezentowania klientów przed sądami czy innymi organami administracji, zawody te niewiele się różnią. Jeszcze kilka lat temu można było mówić o zasadniczych różnicach. Dziś różnice są typowo techniczne i nie mają dla klientów żadnego znaczenia.
Adwokat a radca prawny – podobieństwa
Zarówno adwokat, jak i radca prawny są zawodami zaufania publicznego. Charakterystyczną cechą zawodów zaufania publicznego, jest to, że wykonujące je osoby posiadają wysokie kwalifikacje i kompetencje zawodowe. Poza tym osoby te są samodzielne i niezależne w wykonywaniu zawodu, a za nienależyte jego wykonywanie ponoszą odpowiedzialność materialną i dyscyplinarną. Adwokaci i radcy prawni posiadają szczególny status prawny i zobowiązani są do zachowania tajemnicy zawodowej.
Kolejnym ich obowiązkiem jest udział w samorządzie zawodowym i stosowanie się do zasad wytworzonych przez ten samorząd. Tym, co charakterystyczne dla zwodów prawniczych, jest szczególna więź osobista pomiędzy wykonującym zawód a udzielającym pełnomocnictwa, więź oparta na wzajemnym zaufaniu.
Czym różnią się zawody adwokata i radcy prawnego?
Zasady wykonywania zawodu adwokata określa ustawa z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze, natomiast zasady wykonywania zawodu radcy prawnego reguluje ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Oczywiście na przestrzeni lat ustawy były wielokrotnie nowelizowane, a zmiany dotyczyły przede wszystkim kompetencji adwokatów i radców prawnych. Zrównanie kompetencji nie oznacza jednak ujednolicenia zasad wykonywania zawodu. Przykładowo adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce cywilnej, cywilnej partnerskiej lub komandytowej, natomiast radca prawny może pozostawać w stosunku pracy.
